Ο γέρων Παρθένιος ο Κουδουμιανός ο μονοχίτων

O Μοναχός Παρθένιος, μονοχίτων, πάντα ξυπόλητος και κοιμώμενος κρεμασμένος απο αλυσίδες που βρισκόταν στο ταβάνι του ασφυκτικά μικρού κελλιού του και κατέληγαν σε δυο λαστιχένιους βραχίονες που έβαζε στις μασχάλες του. Ποτέ δεν κοιμήθηκε σε κρεβάτι.....Δεν έλαβε ποτέ κανένα αξίωμα και οι αστοικοχριστιανοί (κομφορμιστές) ποτέ δεν έννοιωσαν την αγιότητα του.
του π. Χαραλάμπου Παπαδόπουλου (Επίσημος τίτλος του άρθρου όπως δημοσιεύθηκε, ειναι ''Μια ειρωνική Ματιά...." )

Το ν΄ αναπνέεις δεν σημαίνει απόλυτα ότι ζεις. Το να πεθαίνεις δεν είναι πάντα θάνατος. Έτσι και το να βρίσκεσαι στον χώρο της Εκκλησίας ως κληρικός ή λαϊκός, δεν προεξοφλεί το γεγονός της σωτηρίας σου ή της εσωτερικής πληρότητας για την ύπαρξη. Θα πρέπει να υπάρξει ΄΄κλίση΄΄ που θα σε οδηγήσει στην δυνατότητα να ανακαλύψεις την ουσία ζωής που προτάσσει το συγκεκριμένο σχήμα και επιλογή. Μια ανακάλυψη που στο βάθος των πραγμάτων, ουσιαστικά είναι χάρισμα. Καλλιεργείται και αυξάνεται. Δεν πωλείται και δεν εξαγοράζετε. Πολλώ δε μάλλον δεν κατασκευάζετε στην ''θρησκευτική'' βιομηχανία κλονοποιημένων προσωπικοτήτων.

Ο μοναχός Παρθένιος Κοκολινάκης ήταν κάτοχος αυτού του ιδιαίτερου χαρίσματος, που μυστηριωδώς και ανεξιχνιάστως σπέρνει στις υπάρξεις ο Θεός. ''Ένα από τα πλέον δυσπρόσιτα στην καθημερινή λογική μυστήρια είναι το γεγονός ότι Αυτός που θέλουμε να εκφράσουμε η να περιγράψουμε η εν πάσει περιπτώσει να εννοήσουμε με την λέξη Θεός, έχει το ιδίωμα να προκαλεί ερωτικά σκιρτήματα στις καρδιές των ανθρώπων. Όχι όλων των ανθρώπων, αλλά σε μερικών. Είναι κάτι που μας το βεβαιώνουν τα βιώματα πολλών ανθρώπων...''

Η κλίση αυτή, η εσωτερική πληροφόρηση, οδήγησε τα βήματα του, το έτος 1976 στα νότια παράλια της Κρήτης και συγκεκριμένα στην Ιερά Μονή Παναγίας Κουδουμά.

Στο κείμενο αυτό, που είναι αφιέρωμα στην ''οσιακή'' μνήμη του, δεν θα μας απασχολήσουν τα βιογραφικά του στοιχεία. Διότι απλά δεν μας ενδιαφέρουν. Όπως άλλωστε και τον ίδιο, από την ημέρα εκείνη όπου η Παναγία Μητέρα τον εισόδευσε σε μέρος μετανοίας και αναγεννήσεως εσωτερικής.

Έζησε σαν να μην ήρθε ποτέ σ΄αυτό τον κόσμο. Φίλος της ησυχίας, της ανωνυμίας, της εκούσιας ''ανυποληψίας''. Βίωσε την αλήθεια των λόγων του Αγίου Ισαάκ του Σύρου '' ο αληθινά ταπεινός είναι αυτός που έζησε σαν να μην γεννήθηκε ποτέ...''. Ασύλληπτες εκφράσεις γεμάτες υπαρξιακή αλήθεια, λόγος μετρημένος και αρτημένος στην σήψη των εφήμερων και ματαίων λογισμών.

Βίωσε την ελευθερία του να μην έχεις τίποτε να πεις και να μην θέλεις κανένα να πείσεις. Να ησυχάζεις μες στην ανωνυμία σου. Να αναπτύσσεσαι στην βαθιά προσευχή σου. Να σιωπάς μες στην παρουσία σου, μα κυρίως στην παρουσία του Θεού ως μυστήριο και ανερμήνευτη γνώση. Ο Θεός, είπε κάποτε ένας Γέρων, είναι ο ''εκπρόσωπος'' του ανεξήγητου και ανερμήνευτου μέσα στον πολυσήμαντο κόσμο μας.

Ο μοναχός Παρθένιος δεν πήρε ποτέ την ζωή στα σοβαρά. Γι αυτό και δεν επιδίωξε ποτέ την κατά κόσμο σοβαρότητα και ΄΄κοσμιότητα΄΄. Οι περισσότεροι από εμάς παίρνουμε τόσο πολύ στα σοβαρά την υπόθεση ζωή που στο τέλος χάνουμε την ουσία της.

Χειμωνιάζουμε γοργά γοργά την άνοιξη μέσα μας και πνιγόμαστε στα πελάγη των δικών μας κυμάτων, που δεν είναι άλλα από τις παλίρροιες του ''Εγώ΄΄.

Ο Ιησούς μας ζήτησε να μείνουμε παιδιά, με ότι αυτό συνεπάγεται και εμείς βίαια και πρόστυχα ενηλικιωνόμαστε, για να καταστούμε υπολήψιμες μονάδες σε ένα παιγνίδι κοσμικών εντυπώσεων και επιδιώξεων. Αναζητούμε την επιτυχία, την προβολή, το χρήμα και την εξουσία, με βαρύ τίμημα την ειρήνη και την ησυχία της καρδιάς μας. Χάνουμε τα καλύτερα μας χρόνια στις μάχες και τα ναρκοπέδια του νάρκισου ανταγωνισμού που τρώει τις σάρκες των αγνών ονείρων μας.

Ο Γέροντας Παρθένιος διέγνωσε πρόωρα την τραγικότητα της ζωής. Την ειρωνεία και την μάταιη ματιά της. Γι΄ αυτό και της το έσκασε γρήγορα και ουσιαστικά.

Όταν τον πρωτοσυναντούσες δεν τον έπαιρνες και τόσο πολύ στα σοβαρά. Η τραγική ''ειρωνική'' ματιά του, ο αυτοσαρκασμός, η ΄΄σαλότητα΄΄ που προσποιούνταν για να κρύβει την όντως σοφία και αρετή του, απαιτούσε ή να είχες γνώση της μοναχικής αυτής παραδόσεως και ασκήσεως, που ακούει στο όνομα ΄΄δια Χριστόν σαλότητα ΄΄* ή να διέθετες εσωτερικούς οφθαλμούς με υπερευαίσθητα πνευματικά κριτήρια.

Το ντύσιμο του, ο τρόπος ομιλίας του, η συμπεριφορά του, σου υπαγόρευε την ΄΄απαξίωση ΄΄του προσώπου του. Ήταν αυτό που ο ίδιος ζητούσε, να μην τον παίρνει κανείς στα σοβαρά, έτσι ώστε να κερδίζει σε εσωτερική απλότητα και ελευθερία.

Όταν έχεις κερδίσει την μάχη με το Εγώ και το Υπερεγώ, την εικόνα και τα είδωλα των εσώτερων ψυχικών κινήσεων και παθών, ελευθερώνεσαι.

Στις μέρες μας, οι περισσότεροι άνθρωποι υποφέρουν, αγωνιούν και πάσχουν για την εικόνα τους. Για το ποια γνώμη θα σχηματίσει για μας η συλλογική κρίση της κοινωνίας. Διαμορφωνόμαστε από την συλλογική συνείδηση και όχι από την ατομική και προσωπική. Ετεροπροσδιοριζόμαστε και δεν αυτοπροσδιοριζόμαστε. Κουράζουμε και κουραζόμαστε, στην κρίση και την κριτική, που καταργεί τις μοναδικότητες και ιδιαιτερότητες. Ο νέος κόσμος που ανοίγεται μπροστά μας, θα αποτελείται απο κοινωνίες, που θα προασπίζουν και θα σέβονται την ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα των προσώπων. Γεγονός που όσο και αν δεν θέλουμε να παραδεχτούμε είναι πραγματικότητα εδώ και αρκετές δεκαετίες στις δυτικές κοινωνίες.

Θυμάμαι αξέχαστα ο τι ο μοναχός Παρθένιος πέρα από την ΄΄σαλή΄΄ γενικότερα ζωή του, δεν αρεσκόταν σε κρίσεις και κατακρίσεις. Χαρακτηριστικά όταν άκουγε να κατακρίνουν κάποιον συνάνθρωπό του και επίμονα του ζητούσαν να πάρει θέση και να εκφέρει γνώμη, έλεγε, με αυτό το απαράμιλλο παιδικό του γέλιο, ΄΄ λοιπόν, πάμε παρακάτω..΄΄ εννοώντας βέβαια να αλλάξει προσανατολισμό και θέμα η κουβέντα, να σταματήσει η κατάκριση.

Έζησε σε κελί απλό και ταπεινό. Έσκυβες για να μπεις και δεν χωρούσες να βγεις. Ράσα τρυμένα και σκισμένα. Ανεμίζοντα κουρέλια διαμαρτυρίας στην πτώση και την οδύνη της ύπαρξης. Άρνηση κάθε μορφής καλλωπισμού και καθημερινά κοιτάγματα σε σπασμένους καθρέπτες κοσμικών και θρησκευτικών καθωσπρεπισμών. Πόδια ανυπόδητα χειμώνα καλοκαίρι. Βάρια σε κάθε βηματισμό τους, όπως και η αμάσητη λαλιά του που δεν ήξερε περιστροφές και ιερές διπλωματίες. Μάτια καθάρια, παιδικά και αθώα έλεγχαν κάθε ασύδοτη εξουσία κοσμικής και ''πνευματικής'' υπεροψίας.

Άτομο άκρα αντισυμβατικό. ''Απροσάρμοστο'' και ''περιθωριακό''. Άφηνε με χαρά τους πρωταγωνιστικούς ρόλους σε όλους εμάς που κοιτάμε στην ταμπέλα της παράστασης σε ποια σειρά είναι το όνομα μας.

Ο μοναχός Παρθένιος ήταν αληθινός μοναχός με ότι αυτό σημαίνει για την δισχιλιετή παράδοσή της Εκκλησίας μας. Δεν έφαγε ποτέ κρέας, δεν κοιμήθηκε ποτέ σε κρεβάτι, δεν επιζήτησε καμία δόξα και τιμή. Ήθελε να είναι τελευταίος του ενθάδε ώστε να καταστεί πρώτος του επέκεινα, σε χώρους ανερμήνευτους και ανέκφραστους.

Ο Θεός δεν υπήρξε ποτέ αντικείμενο έρευνας για τον Παρθένιο. Ούτε θέμα προς συζήτηση ιδεολογικής κατάθεσης και προτάσεως. Υπήρξε πραγματικότητα εσωτερικής πληροφορίας, άλλης ποιότητας και κατάστασης ζωής. Μίας πληροφορίας που βιώνεται εμπειρικά ως χάρισμα. Ως γεύσης του Άλλου ή του Αλλιώς στην συμπαντική πολυσήμαντη πραγματικότητα. Μια Άλλης παρουσίας που στέκει δίπλα σου, απλά, άμορφα, ήσυχα, ειρηνικά και εκστατικά ηδονικά στον χώρο της εσώτερης εμπειρίας της ύπαρξης. Αυτός ή αυτή η πληροφορία ήταν η ανάπαυση και συγχρόνως η έμπνευση του, γι αυτή την ζωή της κατά κόσμο νεκρότητας.

Χωρίς αυτή την εμπειρία, ο Μοναχισμός παίρνει άλλες μορφές και αφορμές κλήσεων. Παύει να είναι χάρισμα και καταντά ιδιορρυθμία ή απροθυμία της ζωής. Παραμορφώνεται σε θεσμικό νέκρωμα χωρίς ζωή. Σε ηθικισμό, πουριτανισμό, στείρο νομικισμό που αναζητά ψυχολογικά και νοσηρά ''θρησκευτικά'' δεκανίκια για να στηρίξει ή καλύτερα να καλύψει την απουσία κλήσης, καλέσματος, σε ένα τρόπο ζωής που προυποθέτει εσωτερική πληροφορία.

Ο μοναχός Παρθένιος δεν στερούταν αυτής της μυστικής κλήσεως. Η εσωτερική φωνή τον καλούσε σε βίο ασκήσεως και ένθεης συγκινήσεως. Ζωής χαριτωμένης αφού ήταν πεπληρωμένη, γεμάτη νόημα και ουσία. Δηλαδή μια ζωή που τον ολοκλήρωσε ως προσωπικότητα στις χαρισματικές δυνατότητες και διαστάσεις της. Γιατί τότε μόνο μπορούμε να πούμε ότι η ζωή ολοκληρώνεται, όταν αφυπνίζεται η ατομικότητα και η μοναδικότητα της υπάρξεως σε πληρότητα ζωής και παρουσίας.

  • Συνέχεια Άρθρου ▼
    “Ω, Κύριέ μας! Γιατί κλαις τώρα, όταν όλος ο λαός χαίρεται;” (Λόγος εις την Κυριακήν των Βαΐων )
    Η Ιερουσαλήμ ήταν γεμάτη κόσμο που ήλθε από παντού για να γιορτάσει τη μεγάλη γιορτή του Πάσχα. Όλη η πόλη μιλούσε για τον μεγάλο προφήτη και θαυματουργό από τη Ναζαρέτ, ο οποίος μόλις τώρα έκανε το μεγαλύτερο από όλα τα άλλα αμέτρητα θαύματά Του, ανέστησε τον Λάζαρο, ο οποίος τέσσερεις ολόκληρες ημέρες βρισκόταν στον τάφο. Τον περίμεναν να έλθει στην πόλη και προετοιμάζονταν για τη θερμή υποδοχή Του. Αυτός, συνοδευόμενος από τους μαθητές Του, δεν περπατούσε πεζός, όπως πάντα, αλλά, ξεκινώντας από τη Βηθσφαγή, ανέβηκε σ’ ένα θηλυκό γαϊδούρι και το πουλάρι του, για να πληρωθεί το ρηθέν του προφήτη Ζαχαρία: «Χαίρε σφόδρα, θύγατερ Σιών κήρυσσε, θύγατερ Ιερουσαλήμ• ιδού ο βασιλεύς σου έρχεταί σοι, δίκαιος και σώζων αυτός, πραυς και επιβεβηκώς επί υποζύγιον και πώλον νέον» (Ζαχ. 9, 9). Οι απόστολοι έβαλαν πάνω στο γαϊδούρι και το πουλάρι του τα ρούχα τους, ενώ ο λαός πήρε κλαδιά φοινίκων και έστρωνε τα ρούχα του στον δρόμο, στα πόδια των ζώων, κραυγάζοντας με μεγάλη χαρά: «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου, βασιλεύς του Ισραήλ». Οι Αρχιερείς, οι Φαρισαίοι και οι Γραμματείς άκουγαν με τρόμο τις κραυγές αυτές, που προανάγγελλαν την πτώση της πνευματικής τους εξουσίας στον λαό. Ας στρέψουμε και εμείς τώρα το βλέμμα μας και ας δούμε τον Κύριο Ιησού Χριστό τη στιγμή αυτή. Με έκπληξη θα δούμε ότι  δεν χαίρεται την πανηγυρική αυτή υποδοχή. Αντίθετα σκύβει το κεφάλι Του και κλαίει με λυγμούς. Ω, Κύριέ μας! Γιατί κλαις τώρα, όταν όλος ο λαός χαίρεται; Το ήξερε μόνο Αυτός ο Παντογνώστης. Δεν έκλαιγε για τον Εαυτό Του αλλά για τον λαό Του. Για το ότι δεν πίστεψε στον Μεσσία Χριστό, ο οποίος ήλθε γι’ αυτόν, για το ότι σκότωνε τους προφήτες που έστελνε σ’ αυτόν και για το ότι πέντε μέρες μετά από αυτή την υποδοχή ως Βασιλιά, θα ζητήσει από τον Πιλάτο να Τον σταυρώσει! για όλα αυτά, θα τον βρουν τον λαό αυτό πολλά δεινά. Άραγε ο Θεός, που είναι Βασιλιάς όλου του κόσμου, διεκδικούσε την εξουσία και προσδοκούσε να γίνει βασιλιάς του μικρού αυτού και σκληροτράχηλου λαού του Ισραήλ, ο οποίος δεν γνώρισε και δεν δέχθηκε τον Μεσσία του και τώρα ετοιμαζόταν να Τον παραδώσει στο φρικτό και βασανιστικότατο σταυρικό θάνατο; Όλες οι αγίες επουράνιες ασώματες δυνάμεις θα θρηνούσαν κατά την πανηγυρική Του είσοδο στην Ιερουσαλήμ, αν ήξεραν για τον φρικτό σταυρό που Του ετοιμαζόταν στον Γολγοθά. Μόνο για τους σύγχρονούς Του Εβραίους έκλαιγε ο Κύριος Ιησούς Χριστός; Ασφαλώς όχι! Αυτός ο Παντογνώστης ήξερε ακόμα και αυτά που βλέπουμε εμείς στις ημέρες μας. Ήξερε ότι με το πέρασμα των αιώνων το ανθρώπινο γένος όλο και περισσότερο θα Τον ξεχνούσε, ότι θα Τον βλασφημούσε και θα έβριζε το άγιο όνομά Του. Το ήξερε, γι’ αυτό και έλεγε ότι ο Υιός του ανθρώπου, όταν θα έλθει για δεύτερη φορά, πιθανώς, δεν θα βρει την πίστη πάνω στη γη. Πρέπει να κλαίμε και εμείς που τόσο συχνά ξεχνάμε τον σταυρό του Χριστού και ιδιαίτερα αυτοί για τους οποίους λέει ο απόστολος Παύλος: «ο τον Υιόν του Θεού καταπατήσας και το αίμα της διαθήκης κοινόν ηγησάμενος, εν ω ηγιάσθη, και το Πνεύμα της χάριτος ενυβρίσας!» (Έβρ. 10, 29). Και τόσο πολλοί, και σε ποιο τρομερό βαθμό, υπάρχουν μεταξύ μας τέτοιοι κακότυχοι αδελφοί μας! Σώσε τους, Κύριε! Σώσε τους, Κύριε! Σώσε τους, Κύριε! Αμήν. Αγ. Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας (Από την συλλογή: «Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας, Λόγοι και ομιλίες που εκφωνήθηκαν στην Συμφερούπολη κατά την περίοδο 1955-1957.» τόμος Α. Σελ. 126 – 128. Μετάφραση από τα ρωσικά. ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ», Θεσσαλονίκη. επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Δημουλάς) antexoume.wordpress 
    https://akrovolistishellas.blogspot.com/2025/04/blog-post_15.html